Zin in kabeljauw? Museumschip en Festival
Kabeljauw (bacalhau) hoort bij de Portugese cultuur. Het schip Santo André maakte deel uit van de Portugese kabeljauwvloot en is gebouwd in Deest bij Nijmegen. Na 50 jaar op zee, is in 2000 besloten om er een museumschip van te maken. Zin om kabeljauw te eten op het jaarlijkse kabeljauwfestival?
Sinds 2001 is het kabeljauwschip André opengesteld voor publiek. Dit schip hoort bij het Maritiem Museum van Ílhavo en geeft je een idee hoe zwaar het leven van de vissers geweest moet zijn.
Hou je van kabeljauw? Santo André is sinds 7 jaar ook onderdeel van het grootste – en jaarlijks terugkerende – kabeljauwfestival in Portugal.
Je kunt er vele Portugese kabeljauwgerechten proeven en/of concerten bijwonen in het scheepsruim. In augustus 2014 zijn er ruim 19.000 kabeljauwmaaltijden geserveerd (UPDATE: eveneens in augustus 2015 en 2016).
Wist je trouwens dat ze op het eiland São Miguel de kabeljauw ook diep onder de grond laten stoven?
Museumschip Santo André
Het kabeljauwschip (gebouwd door Scheepswerf Gebr. van der Werf in Nederland) is ruim 71 meter lang en alles is te bezichtigen: van stuurhut, machinekamer en visverwerkingsplaats tot aan de slaapruimtes voor bemanning, het scheepsruim, de scheepskeuken en eetruimte.
De hutten voor kok, hulpjes en zoutchef zijn gelokaliseerd bij de keuken. In de scheepskeuken wordt een video getoond van de kok. Hij bereidde het eten voor de hele bemanning en was eveneens bakker en banketbakker.
De kapitein, stuurman en verpleegkundige hadden aparte ruimtes met eet- en slaapgedeelte, voorraadkast en badkamer. Ook de ingenieurs aan boord aten in deze eetruimte.
Hoe ging het er vroeger aan toe?
In de jaren op zee werd aan boord zo’n 12 ton vis per dag verwerkt. De vis kon langdurig worden bewaard door het te zouten of in te vriezen. Meer dan 1000 ton kabeljauw kon worden opgeslagen in het scheepsruim.
Twee visverwerkingsmethoden
Het zout werd aan het begin van de reis ingeladen in het centrale gedeelte van het scheepsruim. Aan boord waren er 2 visverwerkingsmethoden: handmatig (kabeljauw) en mechanisch (andere vissoorten).
De kabeljauw werd door een slang gegooid, gezouten en afgevoerd naar het scheepsruim. Je moet je hierbij voorstellen dat iedere afzonderlijke kabeljauw handmatig werd bestrooid met zout.
Tijdens de reis stapelden de mannen de kabeljauw op aan de zijkanten van het scheepsruim. Daarna werd ook het centrale gedeelte gevuld tot aan het luik toe. Het werk werd gecoördineerd door een echte zoutchef.
Andere vissoorten werden ingevroren en in verpakkingen gedaan.
Locatie Museumschip Santo André
Jardim Oudinot – 3830 Gafanha da Nazaré
GPS: N 40º 38’ 29.03’’ | O 08º 43’ 43.21’’
Voor meer informatie over locatie en openingstijden.
Festival met kabeljauw als middelpunt
Sinds 2008 vindt hier in augustus ook het grootste kabeljauwfestival van Portugal plaats. Het is een populair en jaarlijks terugkerend zomerfestival in het park Jardim Oudinot in Gafanha da Nazaré. Gratis toegang.
Tijdens de vijf festivaldagen van augustus 2014 zijn er 19.000 kabeljauwmaaltijden geserveerd. Er is meer dan 10 ton kabeljauw gegeten! Deze gerechten werden geserveerd tussen 12u en 15u en tussen 19u en 23u.
Verder waren er wijnproeverijen, tentoonstellingen, workshops, theateruitvoeringen en kookshows door meerdere chefs. In het scheepsruim van het nabijgelegen schip Santo André zijn er ‘s avonds concerten gegeven.
UPDATE: Ook in augustus 2015 en 2016 was dit festival een groot succes! 🙂
Misschien lijkt het je ook leuk om Portugese wijn te proeven in de allergrootste wijnfles ter wereld? Of om een portwijn regatta bij te wonen op de Douro?
Conclusie
Het, in Nederland gebouwde, schip Santo André maakte 50 jaar deel uit van de Portugese kabeljauwvloot.
Sinds 2001 is het schip te bezichtigen in Gafanha da Nazaré. In het aangrenzende park Jardim Oudinot vindt jaarlijks het grootste kabeljauwfestival van Portugal plaats.
In Gafanha da Nazaré kunnen de festivalbezoekers de vele typische Portugese kabeljauwgerechten proeven. Eet jij graag kabeljauw?
Foto’s: eigen werk
