10 Portugese uitdrukkingen – (deel 5)

Met het risico dat de Portugese uitdrukkingen inmiddels jullie neuzen uitkomen, heb ik er toch weer 10 bij elkaar gesprokkeld. Een tipje van de sluier? Iets over dode ezels en blote billen. En sommige uitspraken kunnen regelrecht op een tegeltje aan je Portugese wand. Na deel 1, 2, 3 en 4, nu deel 5.

1. A pensar morreu um burro

De uitdrukking “Al denkende ging de ezel dood” hebben de Portugezen te danken aan de 14e-eeuwse Franse filosoof Jean Buridan. Hij vergeleek de menselijke besluiteloosheid met die van een ezel.

Deze ezel weet niet of hij dorst of honger heeft en blijft wikken en wegen tussen bakje water en bakje havermout (video = 0:44 sec).

Gevolg: de arme ezel denkt te lang na en overlijdt aan dorst én aan honger.

Dus als we in ons leven té lang nadenken – en geen beslissing nemen – krijgen we te horen “Al denkende ging de ezel dood”.

2. Meter o rabo entre as pernas

Iemand “stopt zijn billen tussen zijn benen”? Hij trekt zich terug en druipt verslagen af. Een beetje zoals Nederlanders vertrekken met “de staart tussen de benen”.

3. Quem compra o que não pode, vende o que não deve

“Wie koopt wat hij niet kan kopen, verkoopt wat hij niet zou moeten verkopen”. Geen cent te makken en toch geld uitgegeven? Dan kan het zijn dat je later iets belangrijks moet verkopen. Echte Portugese tegeltjeswijsheid, gratis en voor niets.

4. Cada macaco no seu galho

Iemand zegt tegen jou dat “elke aap op zijn eigen tak zit”? Dan wil hij dat jij je aandacht richt op je eigen werkzaamheden en niet op andermans activiteiten. Ook wel gebruikt om kinderen bij de les (of het avondeten) te houden.

5. Abrir o jogo

Als een Portugees “het spel opent”, dan zegt hij de waarheid. Als we in Nederland “met open kaart spelen”, dan vertellen we eerlijk wat onze plannen zijn. Komt op hetzelfde neer toch?

6. A mentira tem perna curta

“De leugen heeft een kort been”. Wie liegt zal, vroeger of later, door de mand vallen. Van dit lijstje met Portugese uitdrukkingen, vind ik deze simpele het leukst.

7. Barriga vazia não conhece alegria

“Een lege buik kent geen vrolijkheid”. Ja, in Portugal hebben ze ook open deuren. Als je honger hebt, sta je niet te springen van plezier of pret.

8. Burro velho não aprende línguas

Je hebt een respectabele leeftijd maar ook wat moeite met het aanleren van nieuwe dingen? Dan krijg je waarschijnlijk te horen dat “een oude ezel geen talen leert”. Aardig hè? In Portugal is “ezel” sowieso een populair scheldwoord.

9. Quem vê caras não vê corações

De uitdrukking “Wie gezichten ziet, ziet geen harten” mag ook op een Delfts Blauw tegeltje. Als je alleen kijkt naar het uiterlijk en niet weet wat iemand denkt of voelt, loop je de kans dat je iemand verkeerd zal beoordelen. Ja lieve lezer, hier leer je nog eens wat.

10. Os cães ladram e a caravana passa

“De honden blaffen en de karavaan trekt voorbij”. Hecht vooral niet teveel waarde aan rotopmerkingen die je – soms – naar je hoofd geslingerd krijgt, maar ga verder met je leven. Ze noemen je stomkop (of ezel)? Laat die honden blaffen, jij gaat gewoon verder waar je gebleven was.

En zo begon én eindigde deel 5 met een ezel. Kende je deze Portugese uitdrukkingen al? Het 1e deel met 15 andere uitspraken lees je hier. En ook: deel 2, deel 3 en deel 4.

P.S. De illustraties zijn van Mariana Crisóstomo (Junkhead) en gaven mij het idee om dit artikel te schrijven.